Selecteer een pagina
Overleving of verbinding

Overleving of verbinding

Eerder schreef ik dat ons zenuwstelsel o.a. gemaakt is om te scannen of het veilig, gevaarlijk of bedreigend is. Binnenin jou en in relatie tot jouw omgeving en dat dit een onbewust en automatisch proces is. Aan de oppervlakte kan het lijken alsof het veilig is omdat er ogenschijnlijk geen direct gevaar is maar wanneer bijvoorbeeld het zenuwstelsel ontregeld is dan kan het ook in veilige omstandigheden onveiligheid voelen zonder dat je je daar bewust van bent. Maar hoe weet je nu of je lichaam veiligheid of onveiligheid ervaart? Hieronder lees je een aantal voorbeelden waaraan je dat kan merken:

Bij onveiligheid:

  • Problemen met spijsvertering, opgeblazen gevoel, prikkelbare darm
  • Spierspanning, met name rompgebied (borst, middenrif, buik)
  • Ingezakt gevoel
  • Snelle, oppervlakkige, ingehouden adem
  • Rusteloosheid en nervositeit

Bij veiligheid:

  • Rust en stilte in je lichaam en geest
  • Verbondenheid met en compassie voor jezelf en anderen
  • Helder hoofd en creativiteit
  • Moedig
  • Gezonde nieuwsgierigheid naar binnenwereld

Van onveiligheid naar veiligheid

Nu heb je een beetje een idee wat jouw zenuwstelsel ‘scant’. Veiligheid of onveiligheid. Maar wat kan je vervolgens doen om je lichaam uit de onveilige staat te halen, wanneer daar sprake van is. Met je rationele brein kun je jezelf vertellen dat er geen reden is om je onveilig te voelen. Maar je zenuwstelsel kun je niet voor de gek houden. Hebben je gedachten dan geen invloed? Zeker wel, maar alleen met je gedachten kun je je zenuwstelsel niet veilig laten voelen. Maar hoe dan wel?

Nervus Vagus

De foto hiernaast is een historisch anatomisch plaatje van de nervus vagus (bron: De Polyvagaaltheorie in therapie, Deb Dana) en laat mooi zien hoe ons hoofd en lichaam met elkaar verbonden zijn. Je kan zien dat deze zenuw tussen de hersenstam en onderbuik loopt en verbonden is met allerlei organen zoals je hart, longen, maag en darmen. De Nervus Vagus wordt vanuit de Polyvagaaltheorie een tweerichting informatiesnelweg genoemd. Dit betekent dat er signalen vanuit je lichaam naar je brein gaan en andersom waarbij de informatie van lichaam naar brein dominant is, zo’n 80% vs. 20%.

“Het rationele brein kan geen emoties, gevoelens of gedachten ongedaan maken.
Begrijpen waarom je je op een bepaalde manier voelt, verandert niet hoe je je voelt.”

~Bessel van der Kolk~

Kracht van herhaling

Om te veranderen van een staat van onveiligheid (overleving) naar veiligheid (verbinding) helpt het om o.a. de Nervus Vagus te stimuleren. Omdat deze zenuw door een groot deel van je lichaam loopt, zijn er tal van oefeningen waarmee je dat kan doen. Bepaalde bewegingen, massagepunten en je adem, waarvan wordt gezegd dat deze de snelste manier is om je zenuwstelsel in een staat van veiligheid te brengen. Afhankelijk van je persoonlijke situatie is het raadzaam om dagelijks oefeningen te doen. Op termijn zul je gaan merken dat je lichaam vaker een gevoel van veiligheid ervaart.

Oefening Nervus Vagus

Om deze blog af te sluiten, deel ik een korte oefening om je Nervus Vagus te stimuleren en activeren. De oefening kun je overal en heel gemakkelijk tussendoor doen.

Ga rechtop zitten en vouw je handen in elkaar achter je hoofd onderaan je schedel. Terwijl je je hoofd recht houdt en je kin naar voren, beweeg je je ogen helemaal naar rechts zodat je het puntje van je rechterelleboog in je ooghoeken ziet verschijnen. Probeer te ontspannen in deze houding. Het kan zijn dat je lichaam reageert door te gaan gapen of zuchten, dat is goed want dan komt de spanning los. Maar het kan ook zijn dat er niets gebeurt. Ook dit is okay, wees niet te streng voor jezelf. Er is geen goed of fout. Houd dit zo’n 30 seconden vast en doe de oefening dan waarbij je je ogen helemaal naar links beweegt. Herhaal een aantal keer per dag. Je kan de oefening ook liggend doen.

Heb je moeite je armen wat langer in deze positie te houden dan kun je in plaats daarvan je linkeroor naar je linkerschouder brengen en je ogen helemaal naar rechts bewegen schuin omhoog naar het uiterste rechterpuntje van je ooghoek waarbij je je kin weer naar voren houdt. Ook weer zo’n 30 seconden waarna je de andere kant doet. Kijk of je kunt ontspannen in de oefening en merk op hoe je lichaam reageert. Let op dat je je adem niet gaat vasthouden.

Wil je meer verdieping en leren hoe je je zenuwstelsel zelf meer kunt gaan reguleren? Wil je graag anders omgaan met en kijken naar oude overtuigingen en herinneringen opgeslagen in je lichaam die kunnen zorgen voor onbewuste gevoelens van onveiligheid? Klik hier voor meer informatie over mijn coachtrajecten.

Herstellen van een burnout

Herstellen van een burnout

Wanneer je een burn-out hebt dan gebeurt er veel in je brein en lichaam. Je kan allerlei gedachten, gevoelens en emoties ervaren en je daar overweldigd door voelen of in de war. Misschien vraag je je af waarom overkomt dit mij en hoe dit heeft kunnen gebeuren. Het kan zijn dat je weerstand ervaart en dat je je gedwongen voelt om op de rem te trappen en stil te gaan staan. Helemaal als je gewend bent om veel ballen in de lucht te houden en veelal aan het doen bent. Je wil misschien het liefst gewoon verder gaan met je dagdagelijkse leven of snel gaan herstellen, maar je lichaam heeft moeite daar in mee te gaan. Je ervaart wellicht een worsteling tussen je lichaam en je wil.

Wat is een burnout

Wanneer er sprake is van een burn-out dan is het zenuwstelsel langdurig overbelast en ontregeld en voel je je opgebrand en uitgeput, mentaal en lichamelijk. Reacties van het lichaam, zoals bij een burn-out, zijn logische reacties op omstandigheden omdat het lichaam gemaakt is om te doen wat deze moet doen. Een burn-out is een reactie van een lichaam in overleving waarbij het is overgegaan van mobilisatie (vecht/vluchtgedrag) naar immobilisatie (ineenstorting). In deze staat is het bovenste deel van het brein, het zogenaamde denkbrein, grotendeels uitgeschakeld en gaat alleen een cognitieve benadering niet zorgen voor langdurig en optimaal herstel. Eerst mag de aandacht naar de interne belevingswereld.

Oorzaak burnout

Diverse factoren kunnen oorzaak zijn. Een hele belangrijke factor is hoe het zenuwstelsel zich heeft kunnen ontwikkelen in je vroegste jaren. Maar ook factoren later in het leven kunnen een rol spelen. Wanneer het zenuwstelsel (langdurig) overbelast en ontregeld is dan kan je op termijn gezondheidsklachten (emotionele, psychische en fysieke) gaan ervaren. Waar je vandaan komt bepaalt voor een heel groot deel hoe je reageert op situaties en gebeurtenissen in je leven en dit vindt grotendeels onbewust plaats. Weet dat het verleden je kan vormen maar dat het je niet hoeft te definiëren. Daarmee wordt bedoeld dat je niet je verleden bent. Net zoals je niet je emoties, gevoelens en gedachten bent.

Herstel burnout

Bij herstel van een burn-out kan het helpen om te begrijpen hoe een burn-out heeft kunnen ontstaan. Het kan ook helpen om te weten dat het niet aan jou ligt omdat een lichaam altijd doet wat deze moet doen. Daardoor kun je meer compassie voor jezelf gaan voelen en vanuit zachtheid in plaats van oordelend gaan verkennen, ontdekken en ervaren wat jou helpt uit de overlevingsstaat van een burn-out te komen en je veerkracht en energie te vergroten. Dit proces kan niet geforceerd worden. Je kan het wel zelf regelen maar dat mag in jouw eigen tempo. Door een herstelproces in en aan te gaan vanuit jouw onbewuste lagen, kun je toewerken naar een langduriger en optimaler herstel. Door aandacht te geven aan het vergroten van je veerkracht kun je zorgen dat je weer meer in evenwicht komt en meer in balans kan meebewegen met de uitdagingen in het leven.

Coachtraject

In het coachtraject herstel burn-out ga je leren anders om te gaan met deze uitdagingen. Je gaat je lichaam, jezelf en je leven begrijpen en vandaaruit zullen veranderingen gaan plaatsvinden. Door zelfregulatie kan je veerkrachtiger mee gaan bewegen met dat wat er op jouw pad komt maar ook zul je keuzes gaan maken vanuit vrijheid hetgeen je een veilig gevoel geeft en bekrachtigend werkt. Coaching vanuit trauma & polyvagaal informed care kan je lichaam helpen uit de overlevingsstaat te komen en weer veilig te laten voelen.

Polyvagaaltheorie

De Polyvagaaltheorie kan je innerlijke fysieke omstandigheden verklaren en je helpen je eigenaar te gaan voelen van je lichaam. Het kan je helpen te begrijpen waarom je lichaam voelt zoals deze voelt en waarom je doet wat je doet. Dit begrijpen gaat je helpen bij je herstel. De theorie is gevormd vanuit de werking van het zenuwstelsel. Een taak van het autonome zenuwstelsel, welke bestaat uit een sympathisch (actie) en parasympatisch deel (herstel), is ‘scannen’ of je lichaam veiligheid of gevaar ervaart en je lichaam in homeostase (evenwicht) brengen. Dit is een dynamisch proces, het meebewegen en reageren op gebeurtenissen waarbij je niet uit evenwicht raakt. Echter door o.a. langdurige trauma- of stresservaringen is dit evenwicht verstoord.

Door de bril van deze theorie leer je de reacties en staten van je zenuwstelsel kennen en herkennen. Waarom deze reacties plaatsvinden en wat je kan doen om je zenuwstelsel zelf meer te gaan reguleren zodat deze minder overprikkeld en ontregeld raakt en je meer veerkracht, harmonie en energie kan gaan ervaren. In een coachtraject werk je niet alleen van binnen naar buiten en van buiten naar binnen (de invloed van jouw binnenwereld op je buitenwereld en andersom) maar ook van beneden naar boven en van boven naar beneden. Dat wil zeggen van lichaam naar brein (vergroten lichaamsbewustzijn) en van brein naar lichaam (gedachtenbewustzijn), waardoor je je lichaam en mind beter kan laten samenwerken.

Heb je vragen of wil je graag een afspraak maken? Klik hier voor het coachtraject of mail naar kompas@marloesvanbeek.com of bel/app naar 0627306011 en laat een berichtje achter 🦋

De dans van ons zenuwstelsel

De dans van ons zenuwstelsel

Het AMA (American Medical Association) heeft verklaard dat 80% van de lichamelijke, mentale en emotionele klachten veroorzaakt worden door een ontregeld autonoom zenuwstelsel (bron: Restorative Practices).

Autonoom zenuwstelsel

Het autonoom zenuwstelsel bestaat uit het sympathische en parasympatische zenuwstelsel. Gemakshalve noem ik het even respectievelijk de actiemodus en de rustmodus. Ons zenuwstelsel krijgt in de snelle maatschappij niet zoveel gelegenheid haar werk goed te doen terwijl het als taak heeft ons lichaam in homeostase (evenwicht) te brengen. Het is daarbij afhankelijk van ons gevoel van veiligheid of onveiligheid. Omdat naar mijn mening de maatschappij teveel ingericht is vanuit angst zal het zenuwstelsel veelal onveiligheid ervaren. Maar ook de 24/7 maatschappij kan ervoor zorgen dat ons zenuwstelsel veelal aan staat en overprikkeld kan raken.

Ontregeld zenuwstelsel

Niet iedereen hoeft hierdoor klachten te ervaren. Dat kan misschien ogenschijnlijk zijn en dat de man met de hamer nog komt maar het kan ook zijn dat iemand in de kern evenwichtiger kan meebewegen omdat zijn of haar zenuwstelsel zich in de vroegste jaren op een gezonde manier heeft kunnen ontwikkelen. Wanneer er sprake is van bijvoorbeeld vroegkinderlijk trauma dan kan het zijn dat iemand een ontregeld zenuwstelsel heeft. Ook een eenmalige heftige gebeurtenis wat een traumaervaring veroorzaakt, kan daarvoor zorgen. Wanneer je je daar niet bewust van bent dan kun je heel lang doorgaan tot het moment dat je lichaam aangeeft dat het zich niet meer van nature kan herstellen wat op de lange termijn kan leiden tot gezondheids- en vitaliteitsklachten.

Polyvagaaltheorie

Door de Polyvagaaltheorie heb ik niet alleen antwoord gekregen op mijn vraag waarom mijn lichaam van tijd tot tijd nog bepaalde klachten ervaart. Ook ben ik anders naar mezelf gaan kijken. Zachter en met meer begrip en compassie. De Nervus Vagus als onderdeel van het parasympatische zenuwstelsel staat centraal in deze theorie. De Polyvagaaltheorie gaat over een 3-delig autonoom zenuwstelsel: het ventrale vagale deel, de sympathicus en het dorsale vagale deel.

Samenspel

Wanneer het zenuwstelsel optimaal werkt dan vindt er een dynamisch samenspel tussen deze 3 delen plaats. Dan voel je je veilig, verbonden en begrepen, kun je enthousiast en nieuwsgierig zijn en plezier hebben, kun je goed ontspannen, slapen, herstellen en intimiteit ervaren. Wanneer het zenuwstelsel gevaar en dreiging ervaart (daar hoeven we ons niet altijd bewust van te zijn) dan komen we in een overlevingsstaat. Bij een gezonde stressreactie brengt het zenuwstelsel zichzelf weer in homeostase. Wanneer er geen stressrelease heeft kunnen plaatsvinden, blijft het in het lichaam achter en blijft het zenuwstelsel gevaar en dreiging ervaren terwijl dit in werkelijkheid niet zo hoeft te zijn.

Therapeutische yoga

Met therapeutische yoga kun je er naar toe werken om de 3 delen van je autonome zenuwstelsel dynamischer met elkaar te laten samenwerken en in combinatie met coaching jouw mentaal, emotioneel en lichamelijk welzijn vergroten. De Polyvagaaltheorie is daarnaast heel geschikt om toe te passen bij het herstel van een burn-out. Voor beide bied ik coachtrajecten aan waarbij ik bij beide lichaamsgericht coach. In het coachtraject therapeutische yoga staan de yoga en andere oefeningen zoals ademoefeningen en activatie van de nervus vagus centraal waarnaast gecoacht kan worden waar nodig. In het coachtraject voor herstel burn-out staat de coaching centraal waarbij ik waar nodig en gewenst specifieke oefeningen inzet. Kijk voor meer informatie hier 🦋

Heb je adem lief

Heb je adem lief

Waar we naartoe ademen daar gaat onze energie naartoe. Omdat ademen vanzelf gaat, staan we er wellicht niet (vaak) bij stil om bewuste aandacht hieraan te schenken. Misschien denk je wel: Waarom zou ik dat moeten, het werkt toch, ik adem dus ik leef. Wat onderzoek echter laat zien, is dat veel mensen vandaag de dag te hoog, snel en oppervlakkig ademhalen en zelfs op momenten de adem vasthouden. Wanneer dit langdurig voorkomt dan kan dit op termijn gezondheidsklachten geven.

De manier waarop we ademen heeft invloed op de werking van allerlei lichaamsprocessen, volgens Lee Holden – Qigong teacher. Onze adem zou je kunnen zien als onze levensenergie. En deze kunnen we sturen. Onze levensenergie is de drijfkracht van alle processen die er in ons lichaam plaatsvinden. Alles in ons lichaam is verbonden. Wanneer we bijvoorbeeld met onze ademhaling ons zenuwstelsel kalmeren en meer in evenwicht brengen, dan zal dit ook een positieve invloed hebben op o.a. onze hormonen en organen.

Invloed van adem

Niet alleen kunnen we onze ademhaling gebruiken om te ontspannen, onze slaapkwaliteit te verbeteren of om meer energie te krijgen. We kunnen het ook gebruiken om alles in ons lichaam gezonder te laten werken. Onze ademhaling heeft invloed op uiteraard ons ademhalingsstelsel, maar ook ons zenuwstelsel, hart- en vaatstelsel, hormoonstelsel, spijsverteringsstelsel, voortplantingsstelsel, immuunsysteem, bewegingsapparaat en de huid.

Zenuwstelsel

Volgens Stephen Porges (Polyvagaaltheorie) is ademwerk de snelste manier om ons zenuwstelsel in evenwicht te krijgen. Hoe evenwichtig ons zenuwstelsel werkt, is heel persoonlijk en diverse factoren hebben daar invloed op. Met name onze vroegste jaren spelen een grote rol hierin.

Ademhalingsstelsel

Vanzelfsprekend kunnen we met bewust ademen en ademhalingsoefeningen de werking van ons ademhalingsstelsel verbeteren. Ademen doen we gemiddeld zo´n 20.000x per dag. In dit proces wordt er zuurstof opgenomen en geleid naar de weefsels ten behoeve van verbranding van voedingsstoffen. Daarnaast speelt de ademhaling een grote rol bij het in stand houden van de zuur/base evenwicht, het tegenhouden van vreemde stoffen, het verwijderen van afvalstoffen en het op peil houden van onze vochthuishouding. De samenwerking en afstemming van alle onderdelen van het ademhalingsstelsel bepaalt de kwaliteit van onze ademhaling. En hierbij is tevens de werking van ons zenuwstelsel belangrijk. Hoe evenwichtiger deze is hoe beter ons ademhalingsstelsel kan werken.

Hart- en vaatstelsel

Om ons hart- en vaatstelsel zo gezond mogelijk te houden, kunnen we bijvoorbeeld bewuster ons voedings- en bewegingspatroon kiezen. Maar ontspannen en stressmanagement noemt dr. Janneke Wittekoek, cardioloog en gezondheidswetenschapper, in het boek Gezond van Kop tot Teen misschien wel het meest significant voor het welzijn van ons hart. En laat onze ademhaling ons daar nu heel goed mee kunnen helpen.

Bewegingsapparaat

Ons lichaam is gemaakt om te bewegen. Teveel stil zitten vindt ons lichaam niet fijn. Het skelet en de spieren samen vormen het bewegingsapparaat en bestaat uit diverse onderdelen: gewrichten, wervelkolom, schedel, ledematen, spierweefsel en pezen. Ons bewegingsapparaat wordt aangestuurd door het zenuwstelsel. Naast bepaalde voeding en bewegingen om het zo gezond mogelijk te houden, is ook hier onze ademhaling belangrijk. Eerder in deze blog heb je al kunnen lezen dat onze ademhaling voor een evenwichtiger zenuwstelsel kan zorgen.

Spijsverteringsstelsel

De spijsvertering is best een ingewikkeld proces. Wanneer dit niet goed werkt, kunnen we daar vervelende klachten van hebben. Een goede graadmeter voor een goede spijsvertering is onze ontlasting. Bij een optimale spijsvertering zou je geen toiletpapier nodig moeten hebben. Met onze leefstijl kunnen we een gezonde darmflora stimuleren. Denk aan voldoende beweging, de juiste voeding eventueel aangevuld met supplementen en een goede probiotica. Maar ook voldoende ontspanning en slaap en zo min mogelijk stresservaring zijn nodig. Met specifieke ademhalingsoefeningen kunnen we hiervoor zorgen.

Hormoonstelsel

Ons hormoonstelsel en zenuwstelsel zijn heel nauw met elkaar verbonden en hebben samen een grote verantwoordelijkheid om lichaamsprocessen zo goed mogelijk te laten verlopen. Ons zenuwstelsel ontvangt constant signalen van buiten (en van binnen) en geeft deze door aan ons hormoonstelsel. Een evenwichtige werking van het zenuwstelsel is dan ook heel belangrijk voor een gezonde hormoonhuishouding. En zoals boven eerder vermeld, is onze ademhaling de snelste manier om het zenuwstelsel evenwichtiger te laten werken. Maar ook spelen hier meerdere factoren een rol zoals de juiste voeding en beweging en zo min mogelijk stresservaring.

Immuunsysteem

Hoe belangrijk een gezond immuunsysteem is, dat is ons de afgelopen jaren duidelijk geworden. Net zoals ons zenuwstelsel snel overprikkeld kan raken, kan ons immuunsysteem snel overbelast raken. Voeding speelt hierin een belangrijke rol. Namelijk wat we eten en hoe vaak we eten. Door veel bewerkt te eten moet ons immuunsysteem harder aan het werk en hoe meer eetmomenten hoe harder het systeem moet werken. Eet daarom zo natuurlijk mogelijk, onbewerkt voedsel en maximaal 3x per dag, Ook voldoende en een goede kwaliteit slaap is heel belangrijk. Vandaar dat ook hier weer zo min mogelijk stresservaring van belang is. Wanneer we niet in de gelegenheid zijn om onze stressfactoren snel te verwijderen dan is onze ademhaling heel waardevol om toch te zorgen dat we voldoende ontspanning ervaren.

Voortplantingsstelsel

Het voortplantingsstelsel is onderdeel van ons hormoonstelstel. Een gezonde hormoonhuishouding is derhalve van belang om deze goed te kunnen laten werken. Volgens gynaecologe Barbara Havenith kun je voor een gezond voortplantingsstelsel o.a. het volgende zoveel mogelijk voorkomen c.q. laten staan: cafeïne, alcohol, roken, algehele malaise, overmatig sporten, slecht slapen, bewerkte voeding, onder- en overgewicht, wifi en hormoonverstorende stoffen. Zorg voor zo min mogelijk mentale, emotionele en lichamelijke stress. Gebruik de ademhaling voor voldoende ontspanning.

Huid

Ook onze huid kan te lijden hebben door stress. Jetske Ultee, onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie, vertelt in het boek Gezond van Kop tot Teen dat onderzoek laat zien dat langdurige stress de huid ontvankelijker maakt voor bacteriële onbalans en ontstekingen. Teveel van het stresshormoon cortisol vermindert het aantal stofjes in de huid dat ons beschermt tegen schade van buiten. Teveel stress zorgt ervoor dat de huid gevoeliger wordt, dunner, minder elastisch en onrustiger. Eerder heb je kunnen lezen dat bewust ademen met specifieke ademoefeningen een snelle manier is om onze stresservaring te verminderen.

Stress

Je ziet stress is toch wel de rode draad en heeft impact op ons hele lichaam. Van top tot teen en weer terug. Hoe we met stress omgaan is heel persoonlijk. Bijvoorbeeld waarom de een meer stress kan ervaren dan een ander in een zelfde situatie. En niet alle stressfactoren kunnen we gemakkelijk en snel uit ons leven verbannen. Waar we wel direct invloed op hebben is stress verminderen door de juiste voeding en beweging. En om deze blog mee af te sluiten, noem ik onze ademhaling nogmaals. Deze hebben we altijd bij ons. We kunnen er direct gebruik van maken voor het vergroten van onze mentale, emotionele en lichamelijke gezondheid.

De informatie in deze blog komt uit het boek Gezond van Kop tot Teen. Wil je je meer verdiepen in de werking van ons lichaam? Het boek kun je hier online bestellen of bestel het boek bij een boekhandel in jouw woonplaats 🦋

Oefening: De Trapeziustwist

Oefening: De Trapeziustwist

De trapeziustwist uit het boek van Stanley Rosenberg, de Nervus Vagus als bron van herstel. Oefeningen op basis van de Polyvagaaltheorie.

De trapeziustwist

Een dagdagelijkse oefening voor de verbetering van de trapeziusspier. Deze spier loopt vanaf de onderkant van je schedel via je nek naar beneden tot het midden van je rug. De trapeziustwist:

  • versterkt de trapeziusspier,
  • kan je ademhaling verbeteren,
  • je wervelkolom langer maken en
  • een voorwaartse houding van je hoofd corrigeren, je hoofd en rug raken meer uitgelijnd

Deze oefening is fijn om te doen wanneer je net wakker bent en voordat je uit bed stapt om eventuele ochtendstijfheid te verlichten. Maar ook gedurende dag is deze oefening heel gemakkelijk en fijn voor je lichaam om even te doen. Wanneer je bijvoorbeeld veel zit, computerwerk doet of veel interactie hebt met je mobiele telefoon, etc.

Deze oefening kan je bewust maken van eventuele stijfheid en blokkades in je rompgebied. Ik wil je vragen om zacht met jezelf te zijn en de oefening niet met kracht uit te oefenen. Forceer het niet. Wees en blijf je gewaar van je ademhaling. Het is heel gemakkelijk om de ademhaling vast te houden bij bepaalde oefeningen.

In onderstaande video leg ik uit en kun je zien hoe je de oefening uitvoert.

Wil je meer van dit soort oefeningen in combinatie met ademoefeningen en begeleide meditatie? Voel je welkom om aan te sluiten bij de gratis online adem- en meditatiecirkel op woensdagavonden. Meer informatie daarover en hoe je je kunt registreren lees je hier. Of neem deel aan één van de workshops die ik maandelijks organiseer. Op zondag 23 juli 2023 heb ik een Yin Yoga met een twist gepland en op zondag 6 augustus Therapeutische Yoga 🦋