Eerst veerkracht dan wilskracht

Jaren geleden, zo’n 20-25 jaar, zei een nichtje tegen mij: Je bent zo sterk met alles wat je meemaakt. Ik vond het heel lief dat ze dat zei want van kleins af aan heb ik inderdaad intense ervaringen gehad. Laatst sprak ik mijn nichtje en vroeg ik: Weet je nog dat je dit zei? Maar nu weten we allebei dat hetgeen we dachten kracht was, overleving was. Vandaar eerst veerkracht dan wilskracht. Wanneer er sprake is van onvoldoende veerkracht dan wordt wilskracht overleving.

Uitgeput

Na de diagnose van de Ziekte van Graves in 2006 ging ik gewoon door met alles wat ik deed maar toen kreeg ik in 2016 een burn-out. Aanvankelijk dacht ik een stevige griep te hebben en toen ik na een week weer op mijn werk verscheen, kon ik na 1 uur al weer naar huis. Mijn lichaam was helemaal op en eenmaal weer thuis kon ik niet anders dan mij er aan overgeven. Naast de lichamelijke en mentale klachten die ik ervaarde, was ik ook erg emotioneel. Ik huilde veel, vanuit het diepste van mijn ziel. En terwijl ik dit zo schrijf moet ik denken aan wat iemand ooit tegen mij zei over tranen, dat deze het smeltwater zijn van de bevroren delen….wauw!

Veranderen

Ik besefte mij dat ik iets moest gaan veranderen. Niet zozeer iets buiten mij maar meer nog in mijzelf, weet ik nu. En dat het gaat over hetgeen dat niet doorvoeld of verwerkt is en dat ik daar alsnog mee aan de slag mocht gaan. Niet met de aandacht naar gebeurtenissen die daar bij horen maar de aandacht naar binnen en wat daar nog zoal aan emoties, sensaties en gevoelens zit. Alles wat we hebben meegemaakt in ons leven aan stress- en traumaervaringen waarvan we ons niet ontladen hebben, wordt opgeslagen in ons lichaam. Sluimerend totdat ze getriggerd worden door een bepaalde gebeurtenis of zich manifesteren in gezondheidsklachten of aandoeningen. Wanneer we van binnen gaan helen dan gaat ons gedrag en onze realiteit er ook anders uitzien.

Vaak willen we iets veranderen vanuit ons denken, vanuit wilskracht. Maar wat we denk ik niet beseffen en waarvan we ons niet bewust zijn, is dat dit veelal vanuit een staat van overleving gebeurt.

Wilskracht

Wilskracht, de kracht om te doen wat je wil doen. Wat volgens mij belangrijk is, is weten of dat wat je wil uit je hart en verbinding met jezelf komt of vanuit onveiligheid en overleving, je gewonde delen. Omdat een heel groot deel van ons gedrag vanuit ons onderbewustzijn komt, blijft er maar een klein beetje over voor wilskracht. Wanneer we iets willen veranderen alleen op basis van wilskracht dan kost ons dat heel veel energie, misschien wel teveel.

Alleen op basis van wilskracht willen veranderen zonder hierbij aan de slag te gaan met wat er onbewust nog aan stress- en traumaervaringen in je lichaam zitten, kan op termijn voor vervelende klachten zorgen. Wanneer je tegen bepaalde situaties aan blijft lopen of terug blijft vallen in ‘oude’ gewoonten en je blijft kwakkelen met je fit- en gezondheid dan is dit eigenlijk een teken dat je nog mag ontladen van deze stress- en traumaervaringen. Dit lukt niet alleen met cognitieve therapie. Eerst is het nodig om met je bewustzijn naar je lichaam te gaan, je veerkracht te vergroten om vervolgens van daaruit te veranderen.

Veerkracht

Veerkracht klinkt voor sommigen misschien nog wat vaag of zweverig. Maar bekeken vanuit de Polyvagaal theorie is het zo aards als maar kan. Veerkracht is het flexibel meebewegen met uitdagingen in het leven. Dat flexibel meebewegen gebeurt vanuit ons autonome zenuwstelsel. Dit zenuwstelsel werkt automatisch, constant en onbewust en het is belangrijk dat de werking ervan evenwichtig is. Door langdurige stress- en traumaervaringen, ook prenataal, raakt een evenwichtige werking verstoord waardoor ons lichaam te lang in een toestand van gevaar of levensbedreiging verkeerd. Dit maakt dat we minder flexibel mee kunnen bewegen en minder veerkracht hebben.

Weet dat dit een logische reactie van het lichaam is. Wanneer je bewust wordt van de werking van jouw zenuwstelsel dan word je ook bewust van wat er nog in je lichaam is opgeslagen aan onverwerkte gebeurtenissen. Het samenwerken met je zenuwstelsel geeft je inzicht in hoe je lichaam reageert in bepaalde situaties en waarom deze zo reageert. Maar ook krijg je inzicht in wat jou helpt om je autonome zenuwstelsel flexibeler te maken. Dit noemt men zelfregulatie, wat kan je zelf doen. En co-regulatie, wat kan je doen in contact met een ander en wat kan de ander doen. Omdat stress- en traumaervaringen vaak ontstaan in relatie tot iemand of iets, kunnen deze opgeslagen ervaringen ook geheeld worden in contact met iemand, in een veilige omgeving.

“Je realiteit wordt gevormd door wat er in je lichaam gebeurt – Jan Winhall”

Trauma en polyvagaal sensitieve coaching en therapie en yogatherapie zijn mooie manieren om je veerkracht te vergroten.