Selecteer een pagina
Heb je adem lief

Heb je adem lief

Waar we naartoe ademen daar gaat onze energie naartoe. Omdat ademen vanzelf gaat, staan we er wellicht niet (vaak) bij stil om bewuste aandacht hieraan te schenken. Misschien denk je wel: Waarom zou ik dat moeten, het werkt toch, ik adem dus ik leef. Wat onderzoek echter laat zien, is dat veel mensen vandaag de dag te hoog, snel en oppervlakkig ademhalen en zelfs op momenten de adem vasthouden. Wanneer dit langdurig voorkomt dan kan dit op termijn gezondheidsklachten geven.

De manier waarop we ademen heeft invloed op de werking van allerlei lichaamsprocessen, volgens Lee Holden – Qigong teacher. Onze adem zou je kunnen zien als onze levensenergie. En deze kunnen we sturen. Onze levensenergie is de drijfkracht van alle processen die er in ons lichaam plaatsvinden. Alles in ons lichaam is verbonden. Wanneer we bijvoorbeeld met onze ademhaling ons zenuwstelsel kalmeren en meer in evenwicht brengen, dan zal dit ook een positieve invloed hebben op o.a. onze hormonen en organen.

Invloed van adem

Niet alleen kunnen we onze ademhaling gebruiken om te ontspannen, onze slaapkwaliteit te verbeteren of om meer energie te krijgen. We kunnen het ook gebruiken om alles in ons lichaam gezonder te laten werken. Onze ademhaling heeft invloed op uiteraard ons ademhalingsstelsel, maar ook ons zenuwstelsel, hart- en vaatstelsel, hormoonstelsel, spijsverteringsstelsel, voortplantingsstelsel, immuunsysteem, bewegingsapparaat en de huid.

Zenuwstelsel

Volgens Stephen Porges (Polyvagaaltheorie) is ademwerk de snelste manier om ons zenuwstelsel in evenwicht te krijgen. Hoe evenwichtig ons zenuwstelsel werkt, is heel persoonlijk en diverse factoren hebben daar invloed op. Met name onze vroegste jaren spelen een grote rol hierin.

Ademhalingsstelsel

Vanzelfsprekend kunnen we met bewust ademen en ademhalingsoefeningen de werking van ons ademhalingsstelsel verbeteren. Ademen doen we gemiddeld zo´n 20.000x per dag. In dit proces wordt er zuurstof opgenomen en geleid naar de weefsels ten behoeve van verbranding van voedingsstoffen. Daarnaast speelt de ademhaling een grote rol bij het in stand houden van de zuur/base evenwicht, het tegenhouden van vreemde stoffen, het verwijderen van afvalstoffen en het op peil houden van onze vochthuishouding. De samenwerking en afstemming van alle onderdelen van het ademhalingsstelsel bepaalt de kwaliteit van onze ademhaling. En hierbij is tevens de werking van ons zenuwstelsel belangrijk. Hoe evenwichtiger deze is hoe beter ons ademhalingsstelsel kan werken.

Hart- en vaatstelsel

Om ons hart- en vaatstelsel zo gezond mogelijk te houden, kunnen we bijvoorbeeld bewuster ons voedings- en bewegingspatroon kiezen. Maar ontspannen en stressmanagement noemt dr. Janneke Wittekoek, cardioloog en gezondheidswetenschapper, in het boek Gezond van Kop tot Teen misschien wel het meest significant voor het welzijn van ons hart. En laat onze ademhaling ons daar nu heel goed mee kunnen helpen.

Bewegingsapparaat

Ons lichaam is gemaakt om te bewegen. Teveel stil zitten vindt ons lichaam niet fijn. Het skelet en de spieren samen vormen het bewegingsapparaat en bestaat uit diverse onderdelen: gewrichten, wervelkolom, schedel, ledematen, spierweefsel en pezen. Ons bewegingsapparaat wordt aangestuurd door het zenuwstelsel. Naast bepaalde voeding en bewegingen om het zo gezond mogelijk te houden, is ook hier onze ademhaling belangrijk. Eerder in deze blog heb je al kunnen lezen dat onze ademhaling voor een evenwichtiger zenuwstelsel kan zorgen.

Spijsverteringsstelsel

De spijsvertering is best een ingewikkeld proces. Wanneer dit niet goed werkt, kunnen we daar vervelende klachten van hebben. Een goede graadmeter voor een goede spijsvertering is onze ontlasting. Bij een optimale spijsvertering zou je geen toiletpapier nodig moeten hebben. Met onze leefstijl kunnen we een gezonde darmflora stimuleren. Denk aan voldoende beweging, de juiste voeding eventueel aangevuld met supplementen en een goede probiotica. Maar ook voldoende ontspanning en slaap en zo min mogelijk stresservaring zijn nodig. Met specifieke ademhalingsoefeningen kunnen we hiervoor zorgen.

Hormoonstelsel

Ons hormoonstelsel en zenuwstelsel zijn heel nauw met elkaar verbonden en hebben samen een grote verantwoordelijkheid om lichaamsprocessen zo goed mogelijk te laten verlopen. Ons zenuwstelsel ontvangt constant signalen van buiten (en van binnen) en geeft deze door aan ons hormoonstelsel. Een evenwichtige werking van het zenuwstelsel is dan ook heel belangrijk voor een gezonde hormoonhuishouding. En zoals boven eerder vermeld, is onze ademhaling de snelste manier om het zenuwstelsel evenwichtiger te laten werken. Maar ook spelen hier meerdere factoren een rol zoals de juiste voeding en beweging en zo min mogelijk stresservaring.

Immuunsysteem

Hoe belangrijk een gezond immuunsysteem is, dat is ons de afgelopen jaren duidelijk geworden. Net zoals ons zenuwstelsel snel overprikkeld kan raken, kan ons immuunsysteem snel overbelast raken. Voeding speelt hierin een belangrijke rol. Namelijk wat we eten en hoe vaak we eten. Door veel bewerkt te eten moet ons immuunsysteem harder aan het werk en hoe meer eetmomenten hoe harder het systeem moet werken. Eet daarom zo natuurlijk mogelijk, onbewerkt voedsel en maximaal 3x per dag, Ook voldoende en een goede kwaliteit slaap is heel belangrijk. Vandaar dat ook hier weer zo min mogelijk stresservaring van belang is. Wanneer we niet in de gelegenheid zijn om onze stressfactoren snel te verwijderen dan is onze ademhaling heel waardevol om toch te zorgen dat we voldoende ontspanning ervaren.

Voortplantingsstelsel

Het voortplantingsstelsel is onderdeel van ons hormoonstelstel. Een gezonde hormoonhuishouding is derhalve van belang om deze goed te kunnen laten werken. Volgens gynaecologe Barbara Havenith kun je voor een gezond voortplantingsstelsel o.a. het volgende zoveel mogelijk voorkomen c.q. laten staan: cafeïne, alcohol, roken, algehele malaise, overmatig sporten, slecht slapen, bewerkte voeding, onder- en overgewicht, wifi en hormoonverstorende stoffen. Zorg voor zo min mogelijk mentale, emotionele en lichamelijke stress. Gebruik de ademhaling voor voldoende ontspanning.

Huid

Ook onze huid kan te lijden hebben door stress. Jetske Ultee, onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie, vertelt in het boek Gezond van Kop tot Teen dat onderzoek laat zien dat langdurige stress de huid ontvankelijker maakt voor bacteriële onbalans en ontstekingen. Teveel van het stresshormoon cortisol vermindert het aantal stofjes in de huid dat ons beschermt tegen schade van buiten. Teveel stress zorgt ervoor dat de huid gevoeliger wordt, dunner, minder elastisch en onrustiger. Eerder heb je kunnen lezen dat bewust ademen met specifieke ademoefeningen een snelle manier is om onze stresservaring te verminderen.

Stress

Je ziet stress is toch wel de rode draad en heeft impact op ons hele lichaam. Van top tot teen en weer terug. Hoe we met stress omgaan is heel persoonlijk. Bijvoorbeeld waarom de een meer stress kan ervaren dan een ander in een zelfde situatie. En niet alle stressfactoren kunnen we gemakkelijk en snel uit ons leven verbannen. Waar we wel direct invloed op hebben is stress verminderen door de juiste voeding en beweging. En om deze blog mee af te sluiten, noem ik onze ademhaling nogmaals. Deze hebben we altijd bij ons. We kunnen er direct gebruik van maken voor het vergroten van onze mentale, emotionele en lichamelijke gezondheid.

De informatie in deze blog komt uit het boek Gezond van Kop tot Teen. Wil je je meer verdiepen in de werking van ons lichaam? Het boek kun je hier online bestellen of bestel het boek bij een boekhandel in jouw woonplaats 🦋

Alleen maar ontspannen

Alleen maar ontspannen

We hoeven alleen maar te ontspannen. En toch gaat dit altijd niet zo gemakkelijk. Natuurlijk zal dit per persoon verschillen maar ik schat zo in dat toch wel een groot deel van de samenleving moeite heeft met echt ontspannen.

Écht ontspannen

Echt ontspannen doen we wanneer dat deel van het zenuwstelsel geactiveerd is die daar voor zorgt. Maar hoe weten en merken we dat? Dat kan door bijvoorbeeld een HRV (heart rate variability) meting te doen. Zelf kies ik er voor om te voelen, om contact te maken met mijn lichaam en mijn lichaam en haar signalen te leren kennen. In het boek Holding Space las ik dat inheemse volkeren zien dat de Westerse bevolking leeft met het hoofd afgesneden van het lichaam. Ik geef ze geen ongelijk. Met velen zitten we teveel in ons hoofd. Niet voor niets komt hier steeds meer aandacht voor. Wij mensen met alles er op en er aan maken onderdeel uit van de natuur, wij zijn natuur. Maar zo leven we al heel lang niet meer hier in het Westen. Steeds meer worden we een soort van machine, zitten we vol met chemische ‘troep’ en leven veelal op de automatische piloot.

Bewust ontspannen

Hoe kunnen we dan echt ontspannen? Wat kunnen we doen? We mogen bewuste aandacht hier aan geven. We gaan vaak leuke dingen doen om te ontspannen. De vraag is of we dat dan echt doen? Beweegt ons zenuwstelsel, die daar verantwoordelijk voor is, evenwichtig mee en zorgt deze voor een goede balans tussen de sympaticus (actiemodus) en de parasympaticus (rustmodus)? Of zorgt onze snelle, hoge en oppervlakkige ademhaling ervoor dat ons lichaam nog steeds stress ervaart? Bewust ontspannen gaat samen met bewust ademhalen en onze ademhaling zo sturen dat we daarmee onze parasympaticus activeren.

Belemmerende factoren

Dan zijn er factoren die het bewust ontspannen nog een stuk uitdagender maken. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van GHIA, Global High Intensity Activation. Hierbij is al in onze vroegste jaren structurele verstoring van ons autonome zenuwstelsel ontstaan. Zoals ook bij vroegkinderlijk trauma (ACE, Adverse Childhood Experiences) en ‘early life stress’. Dan vraagt het van ons om dagelijks bewust te ontspannen en dit gaat niet altijd alleen met ademhalingsoefeningen maar zullen we ook oefeningen moeten doen die de nervus vagus stimuleren waarmee we onze vagale toestand kunnen versterken. Ik ervaar dit zelf ook. Vele blogs geleden over toen ik het ademwerk weer had opgepakt met de Pranayama teacher training, noemde ik het ademwerk de kers op de taart. En dat vind ik nog steeds. Maar gaandeweg leerde ik dat mijn lichaam nog meer nodig heeft nu ik begrijp dat mijn zenuwstelsel ontregeld is.

Afhankelijk van wanneer en wat voor trauma heeft plaatsgevonden, kunnen er meerdere patronen ontstaan. Waaronder teveel in ons hoofd zitten en heel veel gedachten hebben. Dit komt omdat vroegkinderlijk trauma en ‘early life stress’ invloed kan hebben op de ontwikkeling van het bovenste brein. Deze kan over-ontwikkeld raken waardoor iemand moeite heeft met emoties en sensaties voelen omdat dit bovenste brein dan overactief is. Daarnaast kan iemand juist weer teveel vanuit emoties reageren. We kunnen leren dit zelf meer te gaan reguleren door o.a. ons zenuwstelsel te leren kennen en door lichaams- en adembewustzijn. Het coachtraject met therapeutische yoga is daar heel geschikt voor. Vind je het fijner om in relatie tot een groep te werken aan zelfregulatie dan zijn de therapeutische yogamiddagen wellicht een goed idee.

Het je vragen over deze informatie of wil je graag een kennismakingsgesprek voel je dan welkom om contact op te nemen. Dat kan via het contactformulier op deze website, via mijn mail kompas@marloesvanbeek.com of telefonisch 0627306011 🦋