Nervus Vagus Archives

Relationeel welzijn

door Marloes van Beek | nov 22, 2023 | Balans, Bodymind, Harmonie

Terwijl ik bezig was met de training voor gecertificeerd trauma & polyvagal informed practioner, gingen mijn gedachten naar een ander werkgebied dan gezondheid waarin ik een aantal jaren werkzaam ben geweest, en dat is huiselijk geweld. In de 17 jaar bij de politieorganisatie heb ik zo’n 4 jaar gewerkt binnen het destijds team jeugd en huiselijk geweld welke tijdens de reorganisatieperiode rond 2015/2016 helaas werd opgeheven.

In deze 4 jaren deed ik ook de opleiding maatschappelijk werk en dienstverlening en kon ik mijn stageopdrachten doen binnen dit team. Dit is ook de tijd waarin ik mij besefte dat het gezin waarin ik zelf ben opgegroeid niet zo ‘normaal’ was en ik uit een beschadigd gezin kom. Ik schrijf de woorden niet zo ‘normaal’ omdat het voor mij wel altijd normaal is geweest. Ik wist niet beter. Ondanks dat er ook wel momenten zijn geweest dat ik het diep van binnen wel voelde en wist wanneer ik in mijn gedachten terugga naar deze tijd.

Harmonie

Harmonie heeft een belangrijke rol in mijn leven. Vroeger vanuit mijn wond en nu vanuit mijn kracht. Het gaat mij natuurlijk af om verschillende perspectieven te zien en bij elkaar te brengen. Bij mij is het niet of of maar en en. Dat wil zeggen wanneer ik zelf in balans ben. Natuurlijk zijn er bij mij ook nog momenten dat ik getriggerd wordt waardoor mijn blik kan vernauwen. Ik reageer dan vanuit mijn wond en overlevingsstand. Door mijn eigen reis en ervaring ben ik mij hier vrijwel direct bewust van zodat ik kan doen wat mij helpt om uit die staat te komen. Ik voel nu namelijk hoe mijn lichaam reageert en voelt en ook hoe de dynamiek is tussen mij en mijn omgeving in zo’n geval. Gespannen in plaats van ontspannen.

Gedrag

De vraag wat maakt dat mensen doen wat ze doen, heeft mij altijd wel geïntrigeerd. Alleen nu, niet alleen door de kennis maar ook mijn eigen ervaringen, ga ik anders met deze vraag om. Vaak ligt de focus op gedrag en hebben we daar een oordeel over en kunnen we gemakkelijk de ander de schuld geven. En bij bijvoorbeeld huiselijk geweld is het ook belangrijk om bepaald gedrag te herkennen om erger te voorkomen. Maar wanneer we een structurele oplossing willen en echte verandering dan vraagt dit om naar de kern van het probleem te gaan. Om te gaan onderzoeken en begrijpen waar gedrag vandaan komt. Dit begint met het leren kennen van de werking van het autonome zenuwstelsel, de verbinding tussen lichaam en brein. Niet alleen vanuit een cognitieve benadering werken maar ook lichaamsgericht.

Autonome zenuwstelsel

De werking van ons autonome zenuwstelsel is bepalend voor ons gedrag. Dit gebeurt allemaal op een onbewust niveau. Wanneer deze werking evenwichtig is dan heeft dit een gezonde invloed op ons gedrag en onze relaties. Maar wanneer deze ontregeld of verstoord is en dit langdurig aanhoudt dan leidt dit veelal naar ongezond gedrag. Wanneer we ons bewust worden van de manier waarop ons autonome zenuwstelsel werkt en leren kennen en herkennen hoe deze reageert op bepaalde situaties in ons leven, dan kunnen we deze zelf gaan reguleren. Hierdoor zorg je voor een steviger fundament waarmee je ongezonde gedragspatronen in relaties kunt veranderen naar gezonde en gewenste gedragspatronen.

Volgens Deb Dana (2023) is ons autonome zenuwstelsel het fundament van waaruit onze ervaringen in het leven gevormd worden. Een structurele ontregeling van dit zenuwstelsel kan zich o.a. manifesteren in relatieproblemen en verandering in cognitieve capaciteiten.

Overleving

Vandaar dat gedragsverandering alleen vanuit een cognitieve benadering bijna niet mogelijk is. En in geweldssituaties of stress binnen relaties verkeert ons autonome zenuwstelsel in een onveilige toestand. Dit gebeurt ook weer onbewust. Onbewust verkeren we in een staat van overleving. In deze staat werkt ons zogenaamde denkbrein niet optimaal. Wanneer we in een vecht of vluchtmodus zitten dan werkt deze minder goed en wanneer we ons terneergeslagen voelen dan werkt het nog minder goed. Om te leren herkennen in welke staat ons autonome zenuwstelsel zich bevindt, is het nodig om te gaan voelen. Om bewust met je aandacht naar je lichaam te gaan. Voor sommige mensen kan dit een hele grote opgave zijn omdat dit onveilig kan voelen. De therapeutische yoga is een fijne manier om er naar toe werken je lichaam wel weer te gaan voelen en je daarbij veilig te voelen.

Verbinding

Wanneer we een gezonde(re) relatie met onszelf en onze omgeving willen, is het nodig om ons lichaam in een staat van verbinding te brengen. Uit de overleving want daar is het niet mogelijk om in die staat te komen. Maar ook zonder oordeel en aannames over jezelf en je omgeving om vervolgens verandering vanuit je kern mogelijk te maken en je relationeel welzijn te vergroten.

Polyvagaal sensitieve coaching en therapie helpt bij het veranderen van de patronen van het autonome zenuwstelsel, je kern, op momenten dat de drang om te overleven concurreert met het verlangen verbinding te maken met anderen (Deb Dana, 2023). Dus bijvoorbeeld wanneer je graag een relatie wil maar dit tegelijkertijd ook onveilig voor je kan voelen. Of dat je graag een gezonde(re) relatie met jezelf wil door meer zelfzorg maar dit tegelijkertijd als een worsteling voelt. Je keuze voor meer zelfzorg wordt gemaakt vanuit je hoofd en het zijn de onbewuste overtuigingen en patronen die dit in de weg kunnen staan en waardoor het kan voelen in gevecht met jezelf te zijn.

Het begeleidingstraject relationeel welzijn gaat jou helpen te herkennen wanneer jouw lichaam in een toestand van overleving verkeert en je gaat verkennen en leren wat jou helpt om in een staat van verbinding te komen waardoor je de gezonde(re) relatie die je graag wenst kan aangaan.

Wil je graag meer informatie of een kennismakingsgesprek? Neem dan contact op via email kompas@marloesvanbeek.com of bel/app mij op 06 27 306 011. Of gebruik het contactformulier op de website.

Even voorstellen…

door Marloes van Beek | nov 20, 2023 | Levenscoach, Polyvagal Informed Care, Therapeut, Trauma Informed Care

…voor de mensen bij wie ik recentelijk op het pad ben gekomen. In deze blog schrijf ik waarom ik doe wat ik doe, hoe en wat plus een aantal overige weetjes. Mijn naam is Marloes van Beek, trauma & polyvagaal sensitief levenscoach en therapeut. Met Kompas naar een energieker leven is het mijn hartsmissie om mensen te begeleiden op het gebied van gezondheid en trauma.

Wat drijft mij

Kompas naar een energieker leven ben ik gestart naar aanleiding van mijn eigen zoektocht naar meer gezondheid en een energieker leven, mijn eigen ervaringen tijdens deze reis en waar ik tegenaan ben gelopen en wat ik gemist heb. Dat begon met de opleiding Trainer Hormoonfactor waarmee ik direct meer inzicht kreeg in mijn schildklierproblemen en mij afvroeg: Waarom hoor ik dit niet van mijn arts? Meteen voelde ik dat ik mensen hier bewust van wilde maken. Hoe ons lichaam werkt en dat we zelf best veel kunnen doen voor onze gezondheid en welzijn. Maar ook raakte ik geïnspireerd om de oorzaak aan te gaan pakken in plaats van symptomen te bestrijden.

En na deze eerste bewustwording bij mij kwamen de jaren daarna tot de dag van vandaag steeds weer nieuwe kennis en inzichten op dit gebied. Ik heb niet de waarheid in pacht en ook niet de oplossing voor iedereen omdat ik geloof dat deze in onszelf zit. En dat is waar ik mensen graag in wil ondersteunen in mijn begeleidingstrajecten. Het is mijn passie en missie om een verschil te kunnen maken in de wereld door meer bewustwording op het gebied van gezondheid te creëren. We zijn veel krachtiger dan we wellicht denken.

Hoe draag ik bij

In 2018 ben ik naast mijn fulltime baan bij de politie gestart met Kompas naar een energieker leven als Trainer Hormoonfactor. Inmiddels was ik ook begonnen met de opleiding voor leefstijlcoach welke ik in 2019 heb afgerond. Omdat ik ergens onderweg besefte dat alleen een gezond voedings- en beweegpatroon mij niet het gevoel, de energie en gezondheid gaf die ik wilde, wist ik dat ik dieper naar binnen mocht gaan kijken. Met het ademwerk tijdens de yoga- en pranayama opleiding vond ik al meer rust en ontspanning in mijn lijf. Toen kwam de Polyvagaaltheorie op mijn pad en het trauma sensitieve werk. Voor mij vielen er direct allerlei puzzelstukjes op de plek.

Inmiddels werk ik nu zelf, nadat ik mijn vaste baan heb opgezegd, fulltime als trauma & polyvagaal sensitief levenscoach en therapeut en gebruik ik o.a. de polyvagaalladder als methode. Met deze methode leer je de werking van jouw autonome zenuwstelsel, verbinding tussen lichaam en brein, kennen en hoe je deze zo evenwichtig mogelijk kan laten werken en daarmee je lichamelijk, mentaal, emotioneel en relationeel welzijn kan vergroten. Met als gevolg dat je je weer lekker in je vel voelt.

Met wat draag ik bij

Met Kompas naar een energieker leven bied ik begeleidingstrajecten aan voor:

Aan de hand van een intake kijken we welk traject het beste past en of het een traject van 6, 9 of 12 weken wordt. De begeleidingssessies duren 1 uur, behalve de therapeutische yoga deze is 1,5 uur. De begeleiding wordt niet vergoed door de verzekeraar. Dit geeft mij alle tijd, ruimte en vrijheid om met Kompas naar een energieker leven mijn passie en missie vanuit authenticiteit en op basis van vertrouwen en gelijkwaardigheid uit te voeren. Om het toegankelijk te houden voor zoveel mogelijk mensen heb ik hier rekening mee gehouden in mijn tarieven.

Overige weetjes

Ik noem mijzelf een realistische idealist. Ik hou van de zon, zee en Spanje, mijn ‘home away from home’. Zo’n 20 jaar geleden heb ik daar een jaar gewoond, mijn ouders ook en mijn vaders as is daar op een speciale plek verstrooid. Elke keer wanneer ik in Spanje ben, voelt het als thuiskomen. Ook mag ik graag dansen, lezen, schrijven en gezellig koffie drinken of lunchen met vriendinnen. Mijn guilty pleasure is chocola, met name brownies. Ik mag graag de diepte in gaan met gesprekken en me bezighouden met allerlei levensvragen en dit komt ook mooi van pas tijdens mijn werk.

Heb je nog vragen voor mij of lijkt het je leuk om nader kennis te maken om te kijken of een begeleidingstraject jou met je hulpvraag kan helpen? Neem gerust contact op via het contactformulier, email kompas@marloesvanbeek.com of bel/app mij op 06 26 306 011.

Week van de werkstress – Verbinding

door Marloes van Beek | nov 15, 2023 | Balans, Bewustzijn, Bodymind, Burn-out, Energie, Harmonie, Veerkracht

Gisteren zag ik een post voorbijkomen dat het deze week, 13 t/m 17 november 2023, de week van de werkstress is met dit jaar als thema: verbinding. Een mooie aanleiding om hierover een blog te schrijven. Allereerst wil ik graag zeggen dat ik het mooi vind dat er aandacht aan wordt besteed. Net zoals met, ik noem het maar even, andere probleemgebieden. Allemaal mooie initiatieven maar vaak vergeten we toch wel één heel belangrijk deel. En dat is terug naar de kern gaan om een probleem echt aan te pakken en daarmee kom ik ook op het thema verbinding.

Verbinding

Het is mooi om te zien dat de laatste jaren steeds vaker aandacht gaat naar dit thema. Dat was ook zo binnen de politieorganisatie. Binnen het vitaliteitsprogramma waar ik werkzaam was, werden 1x per jaar de verbindingsdagen georganiseerd met diverse workshops. Een mooi evenement en een leuke manier om meer verbinding te creëren. Maar wat is verbinding nu eigenlijk echt? Het is in ieder geval niet iets cognitiefs. We kunnen bijvoorbeeld rationeel bedenken dat we verbinding willen maar als ons lichaam dit niet voelt dan gaat echt verbinden niet lukken.

Polyvagaaltheorie

Mijn gedachte over verbinding veranderde toen ik kennis nam van de Polyvagaaltheorie. Deze theorie wordt de wetenschap van veiligheid en verbinding genoemd. Het geeft inzicht in de werking van ons autonome zenuwstelsel. Een taak van dit zenuwstelsel is scannen, dit gebeurt onbewust, automatisch en constant, of ons lichaam veiligheid of onveiligheid ervaart. Wanneer het (structureel) onveiligheid ervaart dan raakt de werking van het zenuwstelsel ontregeld en dit zorgt voor zo’n 80% van onze gezondheidsklachten. Met deze theorie begrijpen we de manier waarop we leven, hoe we ons voelen, hoe ons lichaam voelt en hoe we ons gedragen.

Communicatie

Wanneer een lichaam onveiligheid ervaart dan is het niet mogelijk om je te verbinden. Zenuwstelsels ‘communiceren’ met elkaar. Mijn zenuwstelsel reageert op die van jou en andersom ook. De manier waarop dit gebeurt is weer afhankelijk van de staat van ons autonome zenuwstelsel. Deze reageert niet alleen op die van andere mensen maar ook op onze omgeving. Bijvoorbeeld op je werk, binnen je gezin, in je familie, binnen je vriendenkring, etc.

Basis

Willen we écht verbinden dan is het nodig om terug naar de basis te gaan en hoe deze is gevormd gedurende het leven. Van hieruit kunnen we voor een verandering zorgen, vanuit onszelf en niet met onze aandacht buiten ons. Deze basis is de vorming en de staat van ons autonome zenuwstelsel. Er zijn diverse factoren die hier invloed op hebben (gehad) en verschilt dus per persoon en hoe iemand omgaat met stressvolle situaties. Verandering begint dan ook niet met de aandacht voor de situatie maar naar hoe iemand reageert op situaties en dit komt voort vanuit de werking van ons autonome zenuwstelsel.

Werkstress

Terug naar werkstress. Wanneer we stress ervaren dan betekent dit dat ons lichaam in een staat van overleving verkeert. In deze staat is (gedrags)verandering op cognitief niveau heel lastig omdat een groot deel van ons denkende brein niet optimaal werkt. De nervus vagus (als onderdeel van het parasympatische deel van ons autonome zenuwstelsel) speelt hierin een hele belangrijke rol. Deze grote zenuw noemt men een tweerichtingsverkeer informatiesnelweg tussen lichaam en brein waarbij het verkeer van lichaam naar brein (80%) dominant is. Het optimaal en langdurig aanpakken van werkstress begint door met de aandacht naar binnen en het lichaam te gaan. De polyvagaalladder is een mooie methode om hiervoor te gebruiken. Hiermee leren mensen niet alleen de werking van hun autonome zenuwstelsel kennen maar ook wat hen helpt om deze zelf te gaan reguleren (ook vanuit co-regulatie) en om uit de overlevingsstaat van stress te komen.

HSP en de Polyvagaaltheorie

door Marloes van Beek | okt 13, 2023 | Bodymind, HSP, Lichaamsbewustzijn, Nervus Vagus, Polyvagaaltheorie, Zelfregulatie

Ik denk dat het zo’n 18 jaar geleden is dat ik het boek van Elaine Aron las over hoog sensitieve personen en ik mijzelf voor een groot deel hierin herkende. Maar meer heb ik er destijds niet mee gedaan. Rond die tijd overleed mijn vader plotseling op 57 jarige leeftijd en werd ik gediagnosticeerd met de ziekte van Graves (schildklieraandoening). Voor mij een tijd van emotionele, mentale en lichamelijke disbalans.

Hooggevoelig

Totdat ik in 2016 in een burn-out raakte en de term hoog gevoelig op mijn pad kwam tijdens een therapeutisch consult. Vanaf die tijd ben ik er bewuster mee omgegaan. Maar wat ik toen deed, is mijzelf identificeren als een hoog gevoelig persoon. De valkuil daarbij is dat ik dacht dat ik nu eenmaal zo ben en daarmee eigenlijk in een slachtofferrol ging zitten en het als excuus ging gebruiken waardoor ik er ook last van had.

Yoga

Maar toen ik in de wereld van yoga terechtkwam, ging dat allemaal veranderen. Ik leerde om mij niet te identificeren met mijn emoties, gevoelens en gedachten. Wat betekent dat ik ze niet ben. Ik heb ze wel en ze mogen er zijn maar door ze aanschouwend te benaderen, laat ik me er niet door leiden. En hetzelfde geldt voor mijn hoog gevoeligheid.

Polyvagaaltheorie

En toen ik kennisnam van de Polyvagaaltheorie leerde ik dat mijn hoog gevoeligheid een gevolg is van een gevoelig en ontregelde werking van mijn autonome zenuwstelsel. Deze is bij mij ontstaan doordat ik in een gestreste baarmoeder zat, met een navelstrengomstrengeling geboren ben waarbij ik al blauw aanliep en in een couveuse moest en ik in een gespannen omgeving opgroeide. Deze kennis heeft ervoor gezorgd dat ik heel anders naar mijn hoog gevoeligheid kijk. En dat niet alleen want door mijn zenuwstelsel en de werking daarvan te leren kennen, weet ik nu veel beter wat ik zelf kan doen om deze evenwichtiger te laten werken zodat de hoog gevoeligheid zich minder manifesteert.

Herken jij jezelf als een hoog sensitief of gevoelig persoon? En ben je nieuwsgierig hoe de Polyvagaaltheorie jou hierin kan ondersteunen? Kom dan gerust in contact met mij via het contactformulier op mijn website, via email kompas@marloesvanbeek.com of bel/app naar 06 27 306 011.

Overleving of verbinding

door Marloes van Beek | sep 25, 2023 | Bodymind, Nervus Vagus, Neuroceptie, Polyvagaaltheorie, Stress

Eerder schreef ik dat ons zenuwstelsel o.a. gemaakt is om te scannen of het veilig, gevaarlijk of bedreigend is. Binnenin jou en in relatie tot jouw omgeving en dat dit een onbewust en automatisch proces is. Aan de oppervlakte kan het lijken alsof het veilig is omdat er ogenschijnlijk geen direct gevaar is maar wanneer bijvoorbeeld het zenuwstelsel ontregeld is dan kan het ook in veilige omstandigheden onveiligheid voelen zonder dat je je daar bewust van bent. Maar hoe weet je nu of je lichaam veiligheid of onveiligheid ervaart? Hieronder lees je een aantal voorbeelden waaraan je dat kan merken:

Bij onveiligheid:

Problemen met spijsvertering, opgeblazen gevoel, prikkelbare darm
Spierspanning, met name rompgebied (borst, middenrif, buik)
Ingezakt gevoel
Snelle, oppervlakkige, ingehouden adem
Rusteloosheid en nervositeit

Bij veiligheid:

Rust en stilte in je lichaam en geest
Verbondenheid met en compassie voor jezelf en anderen
Helder hoofd en creativiteit
Moedig
Gezonde nieuwsgierigheid naar binnenwereld

Van onveiligheid naar veiligheid

Nu heb je een beetje een idee wat jouw zenuwstelsel ‘scant’. Veiligheid of onveiligheid. Maar wat kan je vervolgens doen om je lichaam uit de onveilige staat te halen, wanneer daar sprake van is. Met je rationele brein kun je jezelf vertellen dat er geen reden is om je onveilig te voelen. Maar je zenuwstelsel kun je niet voor de gek houden. Hebben je gedachten dan geen invloed? Zeker wel, maar alleen met je gedachten kun je je zenuwstelsel niet veilig laten voelen. Maar hoe dan wel?

Nervus Vagus

De foto hiernaast is een historisch anatomisch plaatje van de nervus vagus (bron: De Polyvagaaltheorie in therapie, Deb Dana) en laat mooi zien hoe ons hoofd en lichaam met elkaar verbonden zijn. Je kan zien dat deze zenuw tussen de hersenstam en onderbuik loopt en verbonden is met allerlei organen zoals je hart, longen, maag en darmen. De Nervus Vagus wordt vanuit de Polyvagaaltheorie een tweerichting informatiesnelweg genoemd. Dit betekent dat er signalen vanuit je lichaam naar je brein gaan en andersom waarbij de informatie van lichaam naar brein dominant is, zo’n 80% vs. 20%.

“Het rationele brein kan geen emoties, gevoelens of gedachten ongedaan maken.
Begrijpen waarom je je op een bepaalde manier voelt, verandert niet hoe je je voelt.”
~Bessel van der Kolk~

Kracht van herhaling

Om te veranderen van een staat van onveiligheid (overleving) naar veiligheid (verbinding) helpt het om o.a. de Nervus Vagus te stimuleren. Omdat deze zenuw door een groot deel van je lichaam loopt, zijn er tal van oefeningen waarmee je dat kan doen. Bepaalde bewegingen, massagepunten en je adem, waarvan wordt gezegd dat deze de snelste manier is om je zenuwstelsel in een staat van veiligheid te brengen. Afhankelijk van je persoonlijke situatie is het raadzaam om dagelijks oefeningen te doen. Op termijn zul je gaan merken dat je lichaam vaker een gevoel van veiligheid ervaart.

Oefening Nervus Vagus

Om deze blog af te sluiten, deel ik een korte oefening om je Nervus Vagus te stimuleren en activeren. De oefening kun je overal en heel gemakkelijk tussendoor doen.

Ga rechtop zitten en vouw je handen in elkaar achter je hoofd onderaan je schedel. Terwijl je je hoofd recht houdt en je kin naar voren, beweeg je je ogen helemaal naar rechts zodat je het puntje van je rechterelleboog in je ooghoeken ziet verschijnen. Probeer te ontspannen in deze houding. Het kan zijn dat je lichaam reageert door te gaan gapen of zuchten, dat is goed want dan komt de spanning los. Maar het kan ook zijn dat er niets gebeurt. Ook dit is okay, wees niet te streng voor jezelf. Er is geen goed of fout. Houd dit zo’n 30 seconden vast en doe de oefening dan waarbij je je ogen helemaal naar links beweegt. Herhaal een aantal keer per dag. Je kan de oefening ook liggend doen.

Heb je moeite je armen wat langer in deze positie te houden dan kun je in plaats daarvan je linkeroor naar je linkerschouder brengen en je ogen helemaal naar rechts bewegen schuin omhoog naar het uiterste rechterpuntje van je ooghoek waarbij je je kin weer naar voren houdt. Ook weer zo’n 30 seconden waarna je de andere kant doet. Kijk of je kunt ontspannen in de oefening en merk op hoe je lichaam reageert. Let op dat je je adem niet gaat vasthouden.

Wil je meer verdieping en leren hoe je je zenuwstelsel zelf meer kunt gaan reguleren? Wil je graag anders omgaan met en kijken naar oude overtuigingen en herinneringen opgeslagen in je lichaam die kunnen zorgen voor onbewuste gevoelens van onveiligheid? Klik hier voor meer informatie over mijn coachtrajecten.