Selecteer een pagina
Overleving of verbinding

Overleving of verbinding

Eerder schreef ik dat ons zenuwstelsel o.a. gemaakt is om te scannen of het veilig, gevaarlijk of bedreigend is. Binnenin jou en in relatie tot jouw omgeving en dat dit een onbewust en automatisch proces is. Aan de oppervlakte kan het lijken alsof het veilig is omdat er ogenschijnlijk geen direct gevaar is maar wanneer bijvoorbeeld het zenuwstelsel ontregeld is dan kan het ook in veilige omstandigheden onveiligheid voelen zonder dat je je daar bewust van bent. Maar hoe weet je nu of je lichaam veiligheid of onveiligheid ervaart? Hieronder lees je een aantal voorbeelden waaraan je dat kan merken:

Bij onveiligheid:

  • Problemen met spijsvertering, opgeblazen gevoel, prikkelbare darm
  • Spierspanning, met name rompgebied (borst, middenrif, buik)
  • Ingezakt gevoel
  • Snelle, oppervlakkige, ingehouden adem
  • Rusteloosheid en nervositeit

Bij veiligheid:

  • Rust en stilte in je lichaam en geest
  • Verbondenheid met en compassie voor jezelf en anderen
  • Helder hoofd en creativiteit
  • Moedig
  • Gezonde nieuwsgierigheid naar binnenwereld

Van onveiligheid naar veiligheid

Nu heb je een beetje een idee wat jouw zenuwstelsel ‘scant’. Veiligheid of onveiligheid. Maar wat kan je vervolgens doen om je lichaam uit de onveilige staat te halen, wanneer daar sprake van is. Met je rationele brein kun je jezelf vertellen dat er geen reden is om je onveilig te voelen. Maar je zenuwstelsel kun je niet voor de gek houden. Hebben je gedachten dan geen invloed? Zeker wel, maar alleen met je gedachten kun je je zenuwstelsel niet veilig laten voelen. Maar hoe dan wel?

Nervus Vagus

De foto hiernaast is een historisch anatomisch plaatje van de nervus vagus (bron: De Polyvagaaltheorie in therapie, Deb Dana) en laat mooi zien hoe ons hoofd en lichaam met elkaar verbonden zijn. Je kan zien dat deze zenuw tussen de hersenstam en onderbuik loopt en verbonden is met allerlei organen zoals je hart, longen, maag en darmen. De Nervus Vagus wordt vanuit de Polyvagaaltheorie een tweerichting informatiesnelweg genoemd. Dit betekent dat er signalen vanuit je lichaam naar je brein gaan en andersom waarbij de informatie van lichaam naar brein dominant is, zo’n 80% vs. 20%.

“Het rationele brein kan geen emoties, gevoelens of gedachten ongedaan maken.
Begrijpen waarom je je op een bepaalde manier voelt, verandert niet hoe je je voelt.”

~Bessel van der Kolk~

Kracht van herhaling

Om te veranderen van een staat van onveiligheid (overleving) naar veiligheid (verbinding) helpt het om o.a. de Nervus Vagus te stimuleren. Omdat deze zenuw door een groot deel van je lichaam loopt, zijn er tal van oefeningen waarmee je dat kan doen. Bepaalde bewegingen, massagepunten en je adem, waarvan wordt gezegd dat deze de snelste manier is om je zenuwstelsel in een staat van veiligheid te brengen. Afhankelijk van je persoonlijke situatie is het raadzaam om dagelijks oefeningen te doen. Op termijn zul je gaan merken dat je lichaam vaker een gevoel van veiligheid ervaart.

Oefening Nervus Vagus

Om deze blog af te sluiten, deel ik een korte oefening om je Nervus Vagus te stimuleren en activeren. De oefening kun je overal en heel gemakkelijk tussendoor doen.

Ga rechtop zitten en vouw je handen in elkaar achter je hoofd onderaan je schedel. Terwijl je je hoofd recht houdt en je kin naar voren, beweeg je je ogen helemaal naar rechts zodat je het puntje van je rechterelleboog in je ooghoeken ziet verschijnen. Probeer te ontspannen in deze houding. Het kan zijn dat je lichaam reageert door te gaan gapen of zuchten, dat is goed want dan komt de spanning los. Maar het kan ook zijn dat er niets gebeurt. Ook dit is okay, wees niet te streng voor jezelf. Er is geen goed of fout. Houd dit zo’n 30 seconden vast en doe de oefening dan waarbij je je ogen helemaal naar links beweegt. Herhaal een aantal keer per dag. Je kan de oefening ook liggend doen.

Heb je moeite je armen wat langer in deze positie te houden dan kun je in plaats daarvan je linkeroor naar je linkerschouder brengen en je ogen helemaal naar rechts bewegen schuin omhoog naar het uiterste rechterpuntje van je ooghoek waarbij je je kin weer naar voren houdt. Ook weer zo’n 30 seconden waarna je de andere kant doet. Kijk of je kunt ontspannen in de oefening en merk op hoe je lichaam reageert. Let op dat je je adem niet gaat vasthouden.

Wil je meer verdieping en leren hoe je je zenuwstelsel zelf meer kunt gaan reguleren? Wil je graag anders omgaan met en kijken naar oude overtuigingen en herinneringen opgeslagen in je lichaam die kunnen zorgen voor onbewuste gevoelens van onveiligheid? Klik hier voor meer informatie over mijn coachtrajecten.

KISS – Keep It Simple and Stress-less

KISS – Keep It Simple and Stress-less

Keep It Simple and Stress-less – Deel 3: lichamelijke of fysieke stress

 

Stress vrij leven

Een stress vrij leven klinkt bijna te mooi om waar te zijn en is het überhaupt mogelijk? Helemaal stress vrij lukt mij in ieder geval niet. Wel ben ik mij bewust van mijn stress. Op dat moment zorg ik dat ik iets ga doen om mijn stresservaring te verminderen. Maar er zijn situaties waarbij we juist stress nodig hebben. Een stoot adrenaline om bijvoorbeeld een sportprestatie te leveren, een presentatie te houden, een optreden of om alert te zijn, etc. Dit is gezonde stress waarbij het stressniveau even piekt en als het goed is daarna weer daalt naar een gezond rust- en herstelniveau. Echter hebben velen chronische stress waarbij het stressniveau niet voldoende daalt. En in veel gevallen is dit niet bewust. Ook als we denken dat we geen stress hebben, staan we vaak toch ‘aan’ waardoor de aanmaak van stresshormonen door blijft gaan en het lichaam en de mind structureel stress ervaren zonder dat we er erg in hebben.

Hoe we met bepaalde situaties omgaan, die voor de één wel stress op kan leveren maar voor een ander niet, is afhankelijk per persoon en dat kan helemaal terug gaan naar de tijd in de baarmoeder. We hebben niet altijd invloed op wat er gebeurt in het leven maar we hebben gelukkig wel invloed op hoe we er mee omgaan. Dit is o.a. afhankelijk van wat er in ons onderbewuste is opgeslagen. In deze blog wil ik schrijven over hoe we het leven zo simpel en stressvrij mogelijk kunnen maken en houden ten aanzien van diverse gebieden waarbij mijn mantra ‘terug naar de basis’ is. Dit derde deel van ‘Keep It Simple and Stress-less’ gaat over een lichamelijk stress-less leven.

Lichamelijke stress

Met lichamelijke stress bedoel ik in deze blog stress die ons lichaam ervaart door voeding en beweging maar ook een ongezonde ademhaling. Laten we eerst gaan kijken op welke manier voeding stress kan geven, daarna beweging en vervolgens onze ademhaling.

Voeding

Wanneer we naar voeding kijken dan kan ons lichaam stress ervaren door teveel eten, eten wat ons lichaam niet herkent zoals bewerkte producten en te weinig voeding. Dat laatste zie ik vaak terug bij mensen die graag willen afvallen. Op basis van de lichaamssamenstelling en bouw heeft ons lichaam een bepaalde hoeveelheid energie nodig. Ik gebruik hier heel bewust het woord energie in plaats van calorieën omdat we energie en voeding halen uit gezonde producten. Calorieën bestaan uit gezonde en ongezonde calorieën. Wanneer mensen willen afvallen zie ik nog wel eens dat ze te weinig eten en te weinig energie en voedingsstoffen binnenkrijgen. Wat er dan gebeurt is dat het lichaam in een spaarstand gaat staan waardoor ze juist niet afvallen. Daarnaast geven crashdiëten je lichaam stress en hebben op termijn het tegenovergestelde effect.

Beweging

Denk bij stress door beweging aan teveel bewegen en niet voldoende rustmomenten tussendoor nemen om het lichaam goed te laten herstellen. Maar ook kan te weinig bewegen zorgen voor een disbalans in het stresssysteem. En ‘verkeerd’ bewegen, te belastend bewegen, waardoor de kans op blessures toeneemt kan ook lichamelijke stress geven.

Ademhaling

Hier ligt misschien wel de grootste winst. Onderzoek laat zien dat de meeste mensen een te hoge, snelle en oppervlakkige ademhaling hebben en veelal door de mond ademhalen. Ons lichaam ervaart stress bij een te hoge en snelle ademhaling. Wanneer dit onze ‘standaard’ ademhaling is dan ervaart ons lichaam structureel stress. Een mondademhaling zorgt er voor dat er meer toxische stoffen in ons lichaam komen wat voor stress zorgt.

Lichamelijke stress verminderen

Hoe kunnen we lichamelijk stress verminderen? Dit kunnen we o.a. doen door te leven volgens de natuur en met de kracht en schoonheid van eenvoud. Terug naar de basis. Zowel bij voeding als beweging en onze adem. We gaan ze alle drie weer even afzonderlijk langs.

Voeding

Ons lichaam is afgestemd op de oertijd. In deze tijd waren er geen supermarkten laat staan bewerkte producten. Eet het liefst voeding zonder verpakking en anders met zo min mogelijk informatie op de verpakking. Hoe kleiner de ingrediëntenlijst op een product hoe natuurlijker. Eet maximaal 3x per dag. Geen tussendoortjes, ook geen calorische drankjes. Eet niet teveel, te vaak maar ook zeker niet te weinig. Zorg voor voldoende gezonde koolhydraten en gezonde vetten. Maar ook voor variatie. Wanneer afvallen een wens is, raad ik je aan op zoek te gaan naar een goede voedingscoach. Het liefst een hormoonfactor trainer, een orthomoleculair therapeut of een oersterk coach die je kan begeleiden naar een gezond voedingspatroon en om op een gezonde manier af te vallen.

Beweging

Ook ten aanzien van beweging mogen we denken aan oertijd. Toen moesten mensen eerst op jacht voor eten. Bewegen voor het eten vindt het lichaam fijn en wanneer we goed bewegen voor het eten wordt er een stofje aangemaakt die er voor zorgt dat we minder ontsteken, Minder ontsteking is minder lichamelijke stress en minder kans op welvaartsziekten. Beweeg zoals in de oertijd. Denk aan squats, rennen, klimmen, etc. Maak het niet te ingewikkeld met allerlei apparaten. Gebruik je lichaamseigen gewicht met wat dumbbells en/of kettlebells. De gezondheidsraad hanteert de volgende bewegingsrichtlijnen: 150 minuten per week matig of zwaar intensieve inspanning (activiteiten zoals wandelen, fietsen, hardlopen, voetballen, etc.) en minimaal 2x per week spier- en botversterkende oefeningen (krachttraining). Geef het lichaam voldoende rustmomenten om te herstellen na een training.

Ademhaling

Dan de ademhaling. Men heeft onderzocht wat nu een gezonde ademhaling is. De meest gezonde ademhaling is de neusademhaling en een ademhaling met een frequentie van 5,5 keer per minuut. Ademhaling wordt vaak als vanzelfsprekend gezien. Het gaat vanzelf maar veel mensen zijn zich  niet bewust van hun manier van ademhalen. Door meer adembewustzijn te creëren en dagdagelijks ademoefeningen te doen, kun je je ademhaling verbeteren.

Tot slot wil ik slaap nog toevoegen. Een goede slaapkwaliteit kan niet ontbreken in deze blog. Voldoende diepe slaap zorgt voor lichamelijk herstel en vermindering van lichamelijke stress.

 

Liefs, Marloes 🦋